Ks. prałat prof. dr hab. Andrzej Hanich, proboszcz w Prószkowie i Przysieczy
|
 |
W latach 1992–1993 z ramienia Kurii Diecezjalnej w Opolu był członkiem (społecznie) pierwszej tzw. komisji pomnikowej (państwowo-kościelnej), powołanej do nadania bardziej stonowanej, chrześcijańskiej wymowy kilkudziesięciu niemieckim pomnikom wojennym wybudowanym wówczas na Opolszczyźnie przez śląską ludność rodzimą o opcji niemieckiej dla upamiętnienia swoich bliskich, poległych jako żołnierze niemieccy w I i II wojnie światowej, najczęściej na ziemiach polskich, zaś w późniejszym czasie prowadził przez kilka miesięcy poufną, trudną, ale skuteczną, mediację pomiędzy władzami wojewódzkimi, ambasadą RFN w Warszawie, konsulem generalnym RFN we Wrocławiu a władzami gminy Łambinowice w sprawie znalezienia kompromisowej formuły inskrypcji na wzniesionym w 1995 r. pomniku ofiar powojennego UB-owskiego obozu dla śląskiej ludności rodzimej w Łambinowicach (1945–1946).
W latach 1990–1995 był (społecznie) kapelanem wojewódzkim Państwowych Straży Pożarnych na Opolszczyźnie, a w latach 1998–2001 członkiem (społecznie) Rady Programowej publicznego Radia „Opole”.
W latach 1993–2003 był założycielem i pierwszym dyrektorem (społecznie) opolskiego radia diecezjalnego, tzn. był budowniczym – należącej do najnowocześniejszych w Polsce – siedziby rozgłośni diecezjalnej, mieszczącej się w odbudowanych z ruin w latach 1994–1996 i zaadaptowanych do potrzeb radiowych, przy uwzględnieniu koniecznych w tym przypadku wymogów konserwatorskich, dwu zabytkowych XVIII-wiecznych kamienicach mieszczańskich w ścisłym centrum opolskiej starówki, blisko ratusza i rynku miejskiego, przy ul. B. Koraszewskiego 7-9 (z należącymi do najstarszych w Opolu sklepieniami piwnicznymi z 1626 r., które przy tej okazji zostały zrewitalizowane) oraz nowoczesnej infrastruktury technicznej tego radia tak w budynku rozgłośni, jak i poza nim (łączna wartość całej inwestycji, zakończonej w 1996 r. – 27 mld starych złotych, w tym 23,5 mld pozyskanych w 1994 r. z Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, a 3,5 mld od zaprzyjaźnionych sponsorów), w tym m.in. sieci sześciu nadajników i anten radiowych rozmieszczonych na całym obszarze Opolszczyzny, a zainstalowanych: na kominie Elektrowni „Opole” w Brzeziu k. Dobrzenia Wielkiego, na własnym diecezjalnym maszcie w Wysokiej k. Góry św. Anny (specjalnie wybudowanym w tym celu na pozyskanej dla radia działce znajdującej się obok tamtejszej państwowej stacji telekomunikacyjnej) i na wieżach kościołów w Nysie, Raciborzu, Oleśnie i Dobrodzieniu, czy ośmiu autostradowych znaków drogowych z częstotliwością opolskiego Radia PLUS 107,9 MHz ustawionych przy każdym z wjazdów na opolskim odcinku autostrady A4 – jedynych jak dotąd radiowych znaków drogowych znajdujących się na autostradzie A4 w granicach województwa opolskiego od czasu jej oddania do użytku w 2003 r., był też organizatorem i redaktorem naczelnym zespołu dziennikarskiego i twórcą koncepcji programowej tego radia (m.in. niezwykle popularnej cosobotniej audycji regionalnej w gwarze śląskiej pt. „Nasz Śląsk”, czy audycji ekumenicznej „Echo ewangelickie”, prowadzonej przez pastora parafii ewangelicko-augsburskiej w Opolu, ks. dr. Mariana Niemca, obecnie biskupa ewangelicko-augsburskiej diecezji katowickiej), którym do września 2003 r. kierował jako jego pierwszy dyrektor (radio funkcjonowało od 1994 r. najpierw jako Diecezjalne Radio „Góra św. Anny”, a po zmianie nazwy rozgłośni w 1998 r. jako Radio „PLUS” Opole, zaś obecnie – po kolejnej zmianie nazwy w 2014 r. – jako Radio „DOXA”). Temu radiu przekazał również w darze swoją bogatą, liczącą kilka tysięcy woluminów, prywatną bibliofilską bibliotekę.
Przy okazji budowy obiektu radia udało mu się pozyskać, na mocy ustawy Państwo-Kościół z 1989 r., w jednym kawałku 47 hektarów ziemi ornej drugiej klasy w rejonie Zimnic Małych na finansowe zabezpieczenie radia (jest to jedno ze źródeł tego zabezpieczenia; formalnie ziemia ta jest współwłasnością czterech parafii: Boguszyce, Zimnice Wielkie, Rogów Opolski i parafii katedralnej św. Krzyża w Opolu, ale na mocy decyzji abpa A. Nossola dochód z jej uprawy ma służyć utrzymaniu rozgłośni diecezjalnej).
Udało mu się również pozyskać w tym czasie od gminy Opole na własność Diecezji Opolskiej kompleks trzech starych budynków wraz z gruntem znajdujący się na zapleczu siedziby radia, przy ul. Szpitalnej w Opolu, w którym, po przebudowie, znalazła swoją siedzibę centrala diecezjalnej „Caritas” wraz z nowoczesną biblioteką.
Pomógł też mniejszości niemieckiej nabyć na własność budynek przy ul. Krupniczej w Opolu, vis a vis siedziby rozgłośni diecezjalnej (w 1999 r.), w którym mieści się obecnie centrala krajowa wszystkich związków mniejszości niemieckiej w Polsce. Udało mu się również w tym czasie ułatwić Archidiecezji Katowickiej zakup na własność od gminy Opole lokalu sklepowego przy ul. B. Koraszewskiego 18 w Opolu, w którym już od 1946 r. nieprzerwanie aż do 2012 r. prowadziła swój sklep z dewocjonaliami katowicka Księgarnia św. Jacka. Ponieważ w 2012 r. Księgarnia św. Jacka zrezygnowała z prowadzenia w tym miejscu działalności handlowej, lokal ten odkupiła od Kurii Katowickiej Opolska Kuria Diecezjalna, urządzając w nim swój własny sklep z dewocjonaliami.
W sierpniu 1997 r. pozyskał z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego kwotę 6 mld starych złotych na naprawę uszkodzonych przez powódź stulecia (w lipcu 1997 r.) kilku zabytkowych obiektów kościelnych na terenie diecezji opolskiej, a ponadto z różnych źródeł pozyskał również łączną kwotę 8,2 mld starych złotych na rewitalizację (co dokonało się w latach 1997 – 1999) uszkodzonych przez powódź stulecia czterech zabytkowych obiektów należących do Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Szpitalnych, a mianowicie: Domu Starców wraz z kościółkiem św. Aleksego w Opolu przy ul. Szpitalnej 16 (1997 r. – 2,8 mld starych złotych), Domu Niepełnosprawnych Dzieci w Krosnowicach k. Kłodzka (woj. dolnośląskie) (1998 r. – 300 mln st. zł), Domu Sióstr Emerytek Franciszkanek Szpitalnych w Jurandowie k. Kłodzka (woj. dolnośląskie) (1999 r. – 3,7 mld st. zł) oraz na konserwację zabytkowego parku z ogrodzeniem i na wybudowanie windy w Domu Prowincjalnym Sióstr Franciszkanek Szpitalnych w Oldrzychowicach k. Kłodzka (woj. dolnośląskie) (1998 r. – 1,4 mld st. zł).
Wspomagał też materialnie Diecezjalny Dom Samotnej Matki i Dziecka w Opolu-Grudzicach i monarowski Dom Samotnej Matki i Dziecka w Zopowych (pow. głubczycki), Schronisko św. Brata Alberta w Bielicach, Schronisko dla Bezdomnych „Barka” w Strzelcach Opolskich, Domowe Hospicjum dla Dzieci w Opolu, a także działającego od 1991 r. na dawnych Kresach Wschodnich ks. infułata Ludwika Rutynę (zmarł w 2010 r.) w dziele podnoszenia z ruin poniszczonych przez sowiecki komunizm tamtejszych polskich kościołów katolickich na terenie archidiecezji lwowskiej (w dekanacie Buczacz), m.in. przekazując mu liczne sprzęty, ornaty i naczynia liturgiczne, a w 1993 r. – z przeznaczeniem dla odremontowanego kościoła w Potoku Złotym k. Buczacza – zawiózł mu specjalnie wykonaną replikę zabytkowego obrazu Matki Boskiej Złotopotockiej, którego oryginał, wywieziony w 1945 r. w czasie powojennej repatriacji Polaków, znajduje się obecnie w kościele parafialnym w Wabienicach k. Bierutowa na Dolnym Śląsku (archidiecezja wrocławska).
W roku 2000 był pomysłodawcą i inicjatorem budowy pierwszego na Śląsku Opolskim pomnika papieża Jana Pawła II na Górze św. Anny, odsłoniętego 25.06.2000 r., w roku jubileuszu 2000-lecia chrześcijaństwa (zorganizował ogólnospołeczną zbiórkę pieniędzy na ten cel, zebrano w gotówce 170 tys. złotych; łączna wartość tej inwestycji w gotówce i darach materialnych i społecznej pracy wykonawców wyniosła 600 tys. złotych), jako votum Opolszczyzny za pobyt Ojca św. na Górze św. Anny w dniu 21.06.1983 r. Zrealizowany według wybranego przez ks. A. Hanicha projektu, a uchodzący w powszechnej opinii za jeden z najbardziej udanych w Polsce, annogórski pomnik Jana Pawła II (autorzy projektu architektonicznego: Krystyna i Jacek Kucharzewscy), posadowiony na specjalnie wybudowanym na zboczu góry kopcu (na szczycie którego uformowano wieloboczny placyk wyłożony granitem, w pośrodku z niskim ośmiobocznym cokołem murowanym, olicowanym płytami z szarego granitu, ze ścianami bocznymi rozszerzającymi się u dołu), usytuowany w samym centrum miejscowości Góra św. Anny, z lewej strony wejścia do sanktuarium, jest nie tylko upamiętnieniem papieskiej wizyty na tym miejscu (mówi o tym umieszczona na cokole pomnika – z boku – dedykacja: „Ojcu św. Janowi Pawłowi II, Pielgrzymowi na Górę św. Anny w dniu 21 czerwca 1983 r. – Śląsk Opolski, 25 czerwca 2000 r.”), ale jest również i artystycznym wyrazem teologii papiestwa. Jest bowiem czytelną aluzją do słów Jezusa, skierowanych do pierwszego z Apostołów, św. Piotra: „Ty jesteś Piotr-Opoka i na tej Opoce zbuduję mój Kościół” (Mt 16,18; imię Piotr, po łac. Petrus – pochodzi od greckiego i łacińskiego słowa: petra – skała, opoka). Zgodnie z taką koncepcją, spiżowy posąg Jana Pawła II w szatach pontyfikalnych, z pastorałem papieskim w lewej dłoni i z prawą ręką uniesioną wysoko w geście pozdrowienia (wys. posągu 3,90 m, waga odlewu z brązu, wykonanego w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych – 1.300 kg), jego twórca, prof. Gustaw Zemła, ustawił na skale, przy czym dolna część posągu Ojca św. materializuje się w kształty zbliżone załomom skalnym, gdyż postać Papieża nie ma nóg, ale jak gdyby wyłania się ze skały, stanowiącej z postacią Papieża organiczną całość. Wspomniane słowa Jezusa: „Ty jesteś Piotr-Opoka”, zastosowane jako inskrypcja pomnikowa, są niewątpliwie najbardziej trafnym podpisem do takiej ideowej i artystycznej symboliki annogórskiego monumentu. Na ornacie posągu papieża artysta umieścił wizerunek Jezusa Miłosiernego, znany z wizji św. Faustyny Kowalskiej. Jezus Miłosierny jest bowiem przesłaniem Kościoła dla świata na wiek XXI. Warto zauważyć, iż obecnie, po kanonizacji Jana Pawła II, nie jest to już tylko pomnik naszego Wielkiego Rodaka, ale i figura Świętego, która uwspółcześnia bogate kilkuwiekową tradycją sanktuarium annogórskie, ubogacając je nowymi treściami dewocyjnymi, ideowymi i artystycznymi.
W 2000 r. z racji Roku Jubileuszu 2000-lecia chrześcijaństwa opracował i wydał własnym sumptem w nakładzie 1000 egz. ścienną mapę diecezji opolskiej, którą gratisowo przekazał do wszystkich parafii, instytucji diecezjalnych, placówek zakonnych i bibliotek na terenie diecezji opolskiej.
W latach pracy kurialnej i radiowej udzielał się także duszpastersko, m.in. głosząc konferencje i kazania dla młodzieży, sióstr zakonnych oraz ok. 60 serii nauk misyjnych i rekolekcyjnych w Wielkim Poście i Adwencie w parafiach diecezji opolskiej i gliwickiej. Zorganizował i poprowadził pielgrzymki diecezjalne: dla księży – do Lourdes (1987) i na dawne Kresy Wschodnie (Ukraina – 1987, 1989) oraz dla osób świeckich – do Rzymu (1987), Ziemi Świętej (1992) i Lourdes (2008, 2011).
Od dnia 18.03.2007 r. jest proboszczem parafii św. Jerzego w Prószkowie k. Opola, gdzie m.in. w 2007 r. wykonał generalny remont zabytkowej plebanii z połowy XVIII w. (koszty inwestycji – 200 tys. zł), pozyskał – na mocy ustawy Państwo-Kościół z 1989 r. – na własność parafii prószkowskiej 13,5 ha ziemi ornej w Wydrowicach k. Niemodlina i 0,5 ha w Surowinie (gmina Łubniany) oraz nabył od prywatnych właścicieli 0,5 ha gruntu w Przysieczy na powiększenie tamtejszego placu przykościelnego, a w 2009 r., w ciągu zaledwie pięciu miesięcy, przeprowadził gruntowny remont dwu kościołów na raz, a mianowicie: remont dachu zabytkowego kościoła parafialnego w Prószkowie z 1687 r., który jest perłą architektury sakralnej śląskiego baroku (koszty wymiany pokrycia dachu i wieży oraz remont szczytowych partii murów świątyni – 500 tys. zł) i kościoła filialnego w Przysieczy z 1925 r. (koszty generalnego remontu kościoła, w którym – poza murami świątyni, organami i stacjami Drogi Krzyżowej – teraz wszystko jest nowe, wyniosły 350 tys. zł), który bodaj jako pierwszy na Opolszczyźnie, od dnia beatyfikacji Jana Pawła II (1.05.2011 r.), stał się lokalnym sanktuarium tego Świętego Papieża – wizerunek św. Jana Pawła II znajduje się bowiem w głównym ołtarzu tej świątyni, a od 06.01.2012 r. świątynia w Przysieczy posiada również relikwie św. Jana Pawła II, pozyskane (15.12.2011 r.) od kard. S. Dziwisza, metropolity krakowskiego, dawniej wieloletniego sekretarza papieża Jana Pawła II. Relikwie te oprawiono w niezwykle piękny relikwiarz przedstawiający szczyt pastorału papieskiego w kształcie charakterystycznego krzyża, który obejmują splecione dłonie Jana Pawła II. Od dnia beatyfikacji regularnie każdego miesiąca, przy licznym udziale wiernych, odprawiane jest tu nabożeństwo ku czci św. Jana Pawła II, jako patrona małżeństw, dzietności małżeństw i rodzin.
W początkach 2014 r. walnie przyczynił się do pozyskania wysokiej klasy samochodu gaśniczego dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Prószkowie, a od lipca do września 2014 r. przeprowadził skutecznie niezwykle trudny remont wzmocnienia skarpy i najbardziej uszkodzonej i zagrożonej części muru oporowego wokół zabytkowego kościoła parafialnego w Prószkowie – na łuku drogi, tj. od schodów wiodących z placu kościelnego na rynek aż do schodów w stronę ul. W. Korfantego (53 mb). Remont ten polegał na wykonaniu wzmacniającego „płaszcza” żelbetowego o grubości 20 cm (zużyto 200 ton betonu) na całej zewnętrznej powierzchni muru, który jak obręcz objął istniejącą, rozsypującą się konstrukcję oporową. Wzmocnienie w postaci „płaszcza” zostało ponadto uzupełnione wieńcami – oczepami w trzech poziomach, równoległych do powierzchni terenu. Całość konstrukcji, na tym właśnie odcinku, pomiędzy kościołem a istniejącym murem, została oparta na 39 mikropalach o średnicy ø20 i 30 cm i długościach ok. 7,0 i 12 m. Pozwoliło to na realne wzmocnienie skarpy i muru oporowego, a w konsekwencji i posadowienia budynku kościoła. Przy okazji wymieniono też nawierzchnię na całym placu wokół kościoła, podbijając ją warstwą tłucznia o grubości 20 cm i wykładając ozdobną kostką betonową, a sam plac kościelny został otwarty na rynek (pozbawiony ogrodzenia), aby odsłonić całe piękno zabytkowej świątyni. Koszty całego przedsięwzięcia wyniosły 430 530 tys. zł. Większość tej kwoty (300 tys. zł) pochodziła z uzyskanej po wielu staraniach dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a reszta (czyli ok. 130 tys. zł) była wkładem własnym parafii, tzn. pochodziła z kolekt i darowizn od parafian (65 tys. zł) oraz ze sprzedaży kolejnej książki kucharskiej ks. A. Hanicha, pt. „Smaki polskie i opolskie” (65 tys. zł), z której dochód, zgodnie z życzeniem autora, został przeznaczony na ten cel.
W lutym i marcu 2015 r. we wszystkich ogólnopolskich mediach promował – zamontowaną u wejścia do kościoła w Prószkowie – ze względów higienicznych – pierwszą w Polsce elektroniczną kropielnicę, która bezdotykowo – na impuls fotokomórki – dozuje kilka kropel wody święconej na dłoń wchodzących do kościoła.
Studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Nysie-Opolu i na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1969–1975. Studia licencjackie z teologii odbył w latach 1977–1980 na Papieskim Fakultecie Teologicznym we Wrocławiu, uzyskując tam w 1980 r. licencjat rzymski (kanoniczny) z teologii. Studia specjalistyczne (doktoranckie) kontynuował w Instytucie Pastoralnym KUL w latach 1980–1982. Doktorat nauk teologicznych w zakresie teologii pastoralnej uzyskał 25 kwietnia 1991 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na podstawie rozprawy doktorskiej pt. Ruch pielgrzymkowy na Górze św. Anny w latach 1945–1985, a stopień naukowy doktora habilitowanego nauk teologicznych w zakresie historii Kościoła uzyskał 18 lutego 2009 r. na podstawie dysertacji habilitacyjnej pt. Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945–1946 (Opole 2008) Tytuł profesora („belwederskiego”) nauk humanistycznych w zakresie historii uzyskał na podstawie nominacji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego z dnia 19.12.2014 r., wręczonej w Pałacu Prezydenckim w Warszawie dnia 21.01.2015 r.
W latach 1991–1994 był wykładowcą liturgiki w opolskiej filii KUL, a w latach 1994–1997 adiunktem na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego.
W semestrze zimowym roku akademickiego 2009/2010 prowadził wykłady zlecone z historii religii i dziejów kultury na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Od 1.04.2009 r. etatowo zatrudniony jest w charakterze pracownika naukowego w PIN-Instytucie Śląskim w Opolu, najpierw na stanowisku docenta, od 1.10.2010 r. profesora nadzwyczajnego, a od 1.01.2016 r. profesora zwyczajnego - w Zakładzie Badań Historycznych, Niemcoznawczych i Bohemistycznych – jako drugi duchowny w osiemdziesięcioletnich dziejach Instytutu Śląskiego – po wybitnym kapłanie diecezji katowickiej, autorze pionierskiej pracy socjologicznej pt.: „Śląsk jako problem socjologiczny. Próba analizy.” z 1934 r., bł. ks. dr Emilu Szramku, zamęczonym przez hitlerowców w obozie koncentracyjnym w Dachau w 1942 r.
W latach 2003–2007 i 2012–2016 był (i jest) członkiem Rady Naukowej Państwowego Instytutu Naukowego–Instytutu Śląskiego w Opolu oraz członek Kuratorium Stowarzyszenia Instytut Śląski w Opolu, a także (od 2012 r.) członek Rady Redakcyjnej „Studiów Śląskich” – periodyku naukowego PIN–Instytutu Śląskiego w Opolu oraz (od 2012 r.) Rady Naukowej „Pro Lusatia”– Opolskich Studiów Łużycoznawczych, wydawanych przez Stowarzyszenie Polsko-Serbołużyckie Pro Lusatia i Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego.
Delegowany przez Radę Naukową Instytutu Śląskiego do udziału w obradującym w Warszawie w dniach 27-28 maja 2013 r. XXII Forum Sprawozdawczo-Wyborczym 117 Instytutów Badawczych (technicznych, przyrodniczych, rolniczych, medycznych i humanistycznych), został na nim wybrany członkiem 31-osobowej Rady Głównej Instytutów Badawczych VIII (3-letniej) kadencji jako (pierwszy z Opolszczyzny) reprezentant 9 instytutów humanistycznych działających w Polsce. Na jego zaproszenie Rada ta odbyła swoje wyjazdowe posiedzenie na Opolszczyźnie, w Prószkowie, w dniach 16 i 17 czerwca 2014 r., uświetniając obchody 80-lecia Instytutu Śląskiego w Opolu.
Jest autorem prac zwartych (książek): tekstu do ilustrowanego albumu: Góra św. Anny – sanktuarium diecezji opolskiej (wyd. 1 – Aschaffenburg 1985, wyd. 2 – Opole 1987, wyd. 3 – Opole 1993) oraz jego wersji niemieckojęzycznej: St. Annaberg – ein oberschlesischer Wallfahrtsort (Opole 1993) – przy czym nakład wszystkich wydań obu wersji językowych albumu wyniósł łącznie 70 000 egz.; Skorowidz nazw miejscowości diecezji opolskiej – polsko-niemiecki i niemiecko-polski / Ortsnamenverzeichnis der Diözese Opole (Oppeln) – polnisch-deutsch und deutsch-polnisch” (Opole 1997), monografii historyczno-pastoralnej pt. Góra św. Anny – centrum pielgrzymkowe Śląska Opolskiego – 1945–1999 (Opole 1999), Radio diecezji opolskiej na tle mediów katolickich w Polsce w latach 1989–2002 (Opole 2002) i monumentalnej trylogii historycznej dotyczącej wojennych i bezpośrednio powojennych dziejów Kościoła katolickiego na Śląsku Opolskim, złożonej z monografii: Czas przełomu. Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w latach 1945–1946 (Opole 2008) – jest to rozprawa habilitacyjna autora oraz dwu kolejnych książek: Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej (Opole 2009) iDekanaty i parafie Administracji Apostolskiej Śląska Opolskiego w latach 1945–1946 (Opole 2009) (tę ostatnią książkę gratisowo przekazał do wszystkich parafii, instytucji diecezjalnych, placówek zakonnych i bibliotek na terenie diecezji opolskiej i gliwickiej), oraz książki („profesorskiej”) Ksiądz infułat Bolesław Kominek, pierwszy administrator apostolski Śląska Opolskiego (1945–1951), (Opole 2012).
Jest współautorem i redaktorem dalszych 12 pozycji książkowych (m.in. Pamięć o kresowych korzeniach tożsamości (Opole 2010); Źródła do dziejów Prószkowa/ Quellen zur Geschichte von Proskau (Opole 2012),Ksiądz Bolesław Kominek. Wspomnienia i dokumenty pastoralne pierwszego administratora apostolskiego Śląska Opolskiego (1945–1951) (Opole 2012) (druga część „książki profesorskiej”) i dwu bestsellerowych książek kucharskich: Opolszczyzna w wielu smakach. Skarby dziedzictwa kulinarnego. 2200 wypróbowanych i polecanych przepisów na przysmaki kuchni domowej (Opole 2012) oraz Smaki polskie i opolskie. Skarby dziedzictwa kulinarnego. 2500 wypróbowanych i polecanych przepisów na przysmaki kuchni domowej (Opole 2014), z których dochód przekazał na remonty zabytkowego kościoła parafialnego w Prószkowie.
A ponadto jest autorem 125 artykułów naukowych i popularnonaukowych, głównie z historii Kościoła na Górnym Śląsku, opublikowanych w: „Studiach Śląskich” – roczniku naukowym Państwowego Instytutu Naukowego – Instytutu Śląskiego w Opolu, „Studiach Teologiczno-Historycznych Śląska Opolskiego” – roczniku naukowym Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, „Śląsku Opolskim” – kwartalniku Państwowego Instytutu Naukowego – Instytutu Śląskiego w Opolu, „Wiadomościach Urzędowych Diecezji Opolskiej” oraz w prasie katolickiej i regionalnej, w tym m.in.: Język mieszkańców Śląska Opolskiego w połowie XIX w. w świetle danych kościelnych, „Śląsk Opolski” 1996, nr 4, s. 9–12; Język mieszkańców Opola i okolicy przed drugą wojną światową wg źródeł kościelnych, „Śląsk Opolski” 1998, nr 4, s. 16–19; Język mieszkańców archiprezbiteratu bytomskiego przed II wojną światową według źródeł Kościoła katolickiego, „Zaranie Śląskie” 2001, z 3/4, s. 141–153; Kościół na Śląsku Opolskim wobec stanu wojennego. W 20-lecie wprowadzenia, „Śląsk Opolski” 2002, nr 1, s. 47–53;Likwidacja „stanu tymczasowości administracji kościelnej” na Śląsku Opolskim przez władze komunistyczne w 1951 r., „Śląsk Opolski” 2003, nr 2, s. 24–30; Relacje państwo – Kościół katolicki w czasach Władysława Gomułki i Edwarda Gierka (1956–1980) ze szczególnym uwzględnieniem Śląska Opolskiego, „Studia Śląskie” 2005, t. 64, s. 95–117; Kościół katolicki na Śląsku Opolskim w okresie przejścia z państwowości niemieckiej do polskiej (1945–1946), w: Kościół opolski w PRL, praca zbior. red. M. Worbs, Opole 2007, s. 105–131; Duchowni z Kresów Wschodnich na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej, w: Powojenne losy inteligencji kresowej, praca zbior. red. E. Trela-Mazur, Opole 2007, s. 125–169; Wysiedlenie śląskich księży i sióstr zakonnych ze Śląska Opolskiego przez władze komunistyczne w 1954 roku (współaut. ks. A. Sitek), w: Stalinizm i rok 1956 na Górnym Śląsku, red. A. Dziurok, B. Linek, K. Tarka, Katowice-Opole-Kraków 2007, s. 145–207; Wprowadzenie języka polskiego do duszpasterstwa na Śląsku Opolskim w 1945 r., „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 2008, t. 28, s. 237–254; Wokół podróży biskupa katowickiego Stanisława Adamskiego do Wrocławia i po Śląskim Opolskim w maju i czerwcu 1945 r. (wybór dokumentów), „Studia Śląskie” 2009, t. 68, s. 235–309; „Noc kryształowa” z 9./10.11.1938 roku i „ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej” na Śląsku Opolskim w latach II wojny światowej, „Rocznik Polsko-Niemiecki” 2009, nr 17, s. 103–113; Uwarunkowania i przebieg powojennej „repatriacji” Polaków z Kresów Wschodnich na Śląsk Opolski (1945–1946), w: Pamięć o kresowych korzeniach tożsamości, red. ks. A. Hanich, Opole 2010, s. 17–53.
Został wyróżniony przez Stolicę Apostolską w połowie 2003 r., na wniosek arcybiskupa A. Nossola, papieskim tytułem kapelana Jego Świątobliwości (jest to godność prałacka przyznawana przez Stolicę Apostolską na wniosek ordynariusza diecezji za „pracę i zasługi duszpasterskie w Kościele lokalnym”), przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Kazimierza M. Ujazdowskiego 12.04.2007 r. srebrną odznaką Za opiekę nad zabytkami(legitymacja nr 3580), przez Marszałka Województwa Opolskiego Józefa Sebestę 06.06.2008 r. odznaką honorową Za zasługi dla Województwa Opolskiego (legitymacja nr 136/2008), przez Radę Nadzorczą i Zarząd Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu w czerwcu 2010 r. statuetką W trosce o środowisko – za wieloletnią działalność proekologiczną, a przez Katowicką i Opolską Izbę GospodarcząZłotym Laurem Umiejętności i Kompetencji za rok 2011 (z pominięciem Lauru Srebrnego) w kategorii „Pro Publico Bono” przyznawanym „autorytetom moralnym i najwybitniejszym reprezentantom nauki, oświaty, kultury i sztuki”(wręczenie Lauru odbyło się 10.01.2012 r. podczas uroczystej gali w Teatrze im. J. Kochanowskiego w Opolu).
W 2014 r. został wyróżniony Nagrodą im. Karola Miarki przyznaną mu przez Zarząd Województwa Śląskiego i Zarząd Województwa Opolskiego za szczególny wkład w naukę i kulturę Śląska oraz Platynowym Laurem Umiejętności i Kompetencji przyznanym mu przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach za wkład w naukę i kulturę Śląska (wręczoną mu podczas uroczystej gali w Sali Muzyki i Tańca w Zabrzu 17.01.2015 r.)
